ปกติเวลาของที่อยู่ในตู้เย็น ไม่ว่าจะเป็นผักผลไม้สด อาหารสำเร็จรูป หรือ เครื่องดื่มนม โยเกิร์ต นอกเหนือจากการดูวันหมดอายุที่ฉลากหรือบรรจุภัณฑ์ การสังเกตรูป (ใบผักหรือผิวผลไม้เริ่มแห้งเหี่ยว) ลักษณะภายนอก (การแยกชั้นของน้ำมันกับน้ำในอาหารกล่องหรืออาหารปรุงสำเร็จ) และกลิ่น (กลิ่นหืนจากน้ำมันในอาหาร กลิ่นเปรี้ยวในนม) ก็เป็นสัญญาณบอกว่าผลิตภัณฑ์อาหารนั้นๆ หมดอายุแล้ว ควรทิ้งไป สำหรับผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว บำรุงเส้นผม ถ้าอายุการเก็บในบรรจุภัณฑ์ปิดสนิทมากกว่า 30 เดือน อายุการใช้งานหลังเปิดฝา มักระบุเป็นจำนวนเดือนที่ใช้งานได้ เช่น 6 M (6 เดือน), 12 M (12 เดือน) แต่ถ้าอายุการเก็บในบรรจุภัณฑ์น้อยกว่า 30 เดือน มักระบุเป็นวันเดือนปีที่หมดอายุหลังสัญลักษณ์รูปนาฬิกาทราย หรือ BBE หรือ Exp
การใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางโดยเฉพาะพวกผลิตภัณฑ์บำรุงผิว หรือเครื่องสำอางบริเวณรอบๆ ดวงตา ที่หมดอายุ สามารถก่อให้เกิดอันตรายและปัญหาต่อผิวและบริเวณสัมผัส เช่น ผิวไหม้ ระคายเคือง การติดเชื้อจากแบคทีเรียหรือไวรัส การเกิดตุ่มอักเสบบนผิวหนัง มีวิธีสังเกตง่ายๆในการดูผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางว่าหมดอายุแล้ว ดังนี้ ดูลักษณะเนื้อสัมผัส สี ภายนอก กลิ่น ที่แตกต่างจากการเปิดใช้ครั้งแรก หรือสังเกตเห็นการแยกชั้นของน้ำกับน้ำมัน หรือใช้อุปกรณ์เช่นแปรง สำหรับใช้บนผิว บนพื้นผิวที่เกิดการติดเชื้อได้ง่ายและไม่สามารถทำความสะอาดฆ่าเชื้อบนอุปกรณ์นั้นๆได้
อายุการเก็บรักษาของผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางมีความสำคัญในแง่การใช้งานให้เกิดความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุดกับผู้บริโภค อายุการเก็บรักษาขึ้นอยู่กับชนิดของผลิตภัณฑ์ วิธีการใช้งาน และที่ที่ผลิตภัณฑ์ถูกเก็บรักษาทั้งก่อนเปิดใช้และหลังเปิดใช้
ปัจจัยที่มีผลกระทบต่ออายุการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง
- การปนเปื้อนของจุลินทรีย์ เช่น แบคทีเรีย รา ยีสต์ จากนิ้วมือเวลาใช้จุ่มผลิตภัณฑ์แล้วมาทาที่ผิว ซึ่งปกติผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางที่มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนจุลินทรีย์มักผสมสารกันบูดลงไปด้วย
- อย่างไรก็ตาม เมื่อเวลาผ่านไป สารกันบูดก็มีความเสื่อมสภาพ ทำให้แบคทีเรียและเชื้อราเติบโตได้
- อุปกรณ์ใช้ทา ปัด หรือตบ โดยเฉพาะแปรงปัดขนตามาสคารามีโอกาสปนเปื้อนแบคทีเรียและเชื้อราทุกครั้งที่ใช้
- ผลิตภัณฑ์ที่เป็นอิมัลชั่น (ของผสมระหว่างน้ำกับน้ำมัน) สามารถแยกชั้นเมื่อสารให้ความคงตัวเสื่อมสภาพเมื่อเวลาผ่านไปหรือจากการกระตุ้นด้านความร้อน
- การสัมผัสกับความชื้น เช่น การวางผลิตภัณฑ์ในห้องน้ำ มีโอกาสที่แบคทีเรียและเชื้อราเจริญเติบโตเร็ว
- ผลิตภัณฑ์แห้ง แข็ง แตก เนื่องจากเก็บในที่อุณหภูมิสูงหรือโดนแสงแดดโดยตรง
- การเปลี่ยนสี ลักษณะผิวสัมผัส กลิ่น เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ การโดนแสงแดด โดนลม
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์
ครีมกันแดด
มีอายุประมาณ 2 ปีหลังจากเปิดใช้งาน อย่างไรก็ตาม ถ้าเก็บในที่ที่โดนความร้อนมากๆ ส่วนผสมตัวป้องกันสารกันแดดจะเสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ และทำให้เนื้อโลชั่นหรือครีมมีความเข้มข้นเปลี่ยนไป
การสังเกตว่าหมดอายุ ถ้ามีการเปลี่ยนของเฉดสีเนื้อครีม หรือมีกลิ่นไม่หอมเหมือนตอนเปิดฝาใหม่ๆ หรือสีครีมเปลี่ยนจากขาวเป็นเหลือง เนื้อครีมมีการแยกชั้น แสดงถึงการหมดอายุของครีมกันแดด
แชมพู
เมื่อเปรียบเทียบกับผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับความสวยงามอื่นๆ แชมพูเป็นผลิตภัณฑ์ที่สามารถเก็บได้นานกว่าผลิตภัณฑ์อื่นๆ เมื่อยังไม่เปิดฝาใช้งาน แชมพูสามารถเก็บบนชั้นสินค้าได้หลายปี แต่เมื่อเปิดฝาใช้งานอายุของมันหดเหลือ 2-3ปี ตามใดที่ฝาถูกปิดหลังการใช้และไม่ถูกเจือจางจากน้ำฝักบัว หรือปนเปื้อนจากราน้ำค้าง ปกติแชมพูที่เป็นเนื้อเจล มีอายุนานกว่าแชมพูที่เป็นเนื้อครีม
การสังเกตว่าหมดอายุ ให้ดูกลิ่นและเนื้อสัมผัส ที่ผิดปกติ
ครีมหรือโลชั่นให้ความชุ่มชื้นกับผิว
ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวประเภทมอยเจอไรเซอร์ที่ดีมีอายุประมาณหนึ่งปี ขึ้นอยู่กับสภาพอุณหภูมิความชื้นที่เก็บรักษาหลังเปิดใช้ด้วย แต่เมื่อไหร่ที่มีการเปลี่ยนแปลงของสีและกลิ่น ก่อนหนึ่งปี ให้ทิ้งไปเสีย
เซรั่ม
เซรั่มเป็นผลิตภัณฑ์บำรุงผิวอีกประเภทหนึ่งที่มีส่วนผสมโมเลกุลขนาดเล็กกว่าเนื้อครีม เนื้อสัมผัสเซรั่มมีความบางเบากว่าเนื้อครีม มีส่วนผสมของสารออกฤทธิ์สำคัญ (เช่น วิตามินซี) มากกว่าผลิตภัณฑ์บำรุงผิวอื่นๆ ภาชนะที่บรรจุเซรั่มมักเป็นแก้วทึบแสงที่มีหัวปั๊มหรือเป็นหลอดพลาสติกทึบที่มีหัวบีบขนาดเล็ก ทำให้การปนเปื้อนจากสิ่งสกปรกจากนิ้วมือหรือความเสื่อมสภาพจากการถูกแสงยูวีจากแสงแดดน้อยลง อายุการเก็บรักษาของผลิตภัณฑ์เซรั่มประมาณ 1 ปี อย่างไรก็ดีถ้าได้กลิ่นหรือเนื้อสัมผัสผิดปกติก็เป็นสัญญาณว่าเซรั่มขวดนั้นหมดอายุแล้ว
รองพื้น (Foundation)
รองพื้นมีหลายแบบตามเนื่อสัมผัส ได้แก่ รองพื้นเนื้อน้ำ รองพื้นเนื้อครีม รองพื้นเนื้อมูส และรองพื้นเนื้อแป้ง รองพื้นเนื้อน้ำมีอายุประมาณ 1 ปี แต่รองพื้นเนื้อครีมและเนื้อมูส มีอายุประมาณ 6 เดือน การสังเกตการหมดอายุของรองพื้นที่เป็นของเหลว ครีม และมูส ดูจากกลิ่น สี ความเข้มข้น หรือเกิดชั้นของน้ำมันนั่นหมายถึงรองพื้นนั้นเสื่อมสภาพไม่สามารถถูกซึมซับติดบนผิว
บลัช บลัชออน บลัชเชอร์
บลัช เป็นเครื่องสำอางใช้ปัดบริเวณแก้ม มีหลายแบบให้เลือกใช้ ได้แก่ ครีม น้ำ ฝุ่น ผง และคุชชั่น (แบบเนื้อครีมโมเลกุลขนาดเล็กบรรจุในตลับที่มีโฟมแบบพิเศษ-polyurethane โดยมีพัฟฟ์แบบเนื้อละเอียดพร้อมอยู่ในตลับสำหรับกดลงคุชชั่นแล้วปัดทาเกลี่ยบนผิว)
บลัชออนแบบฝุ่นและผงมีอายุการใช้งาน 6 เดือนถึง 1 ปี ในขณะที่บลัชออนแบบครีมมีอายุการใช้งาน 6 เดือนหลังเปิดใช้
มาสคารา
มาสคาราเป็นเครื่องสำอางที่ใช้ปัดขนตาเพื่อเพิ่มมิติให้ขนตามีความยาว งอน เข้มเด่นชัด ทำให้ดวงตาดูสว่าง สดใส มาสคารามีสามรูปแบบได้แก่ น้ำ ครีม และเนื้อเค้ก บรรจุอยู่ในหลอดพร้อมแปรงในตัว หลังเปิดใช้มาสคารามีอายุการใช้งานอยู่ที่ 3-6 เดือน อย่างไรก็ดี เนื่องจากแปรงของมาสคาราสัมผัสกับของเหลวของร่างกาย (ดวงตา) จึงมีโอกาสเป็นที่สะสมของแบคทีเรียและยีสต์ และปนเปื้อนในหลอดบรรจุมาสคารา ถ้าสังเกตเนื้อสีผิดปกติ เป็นก้อน สีเปลี่ยน มีกลิ่นไม่พึงประสงค์ ให้ทิ้งได้เลย เพื่อความปลอดภัยบางผู้ผลิตแนะนำให้ทิ้งทุก 3 เดือนหลังการเปิดใช้
น้ำยาทาเล็บ
น้ำยาทาเล็บเป็นเครื่องสำอางสำหรับเพิ่มความสวยงามให้กับเล็บมือและเล็บเท้า ส่วนประกอบหลักของน้ำยาทาเล็บได้แก่โพลีเมอร์ที่ละลายในสารละลายอินทรีย์ระเหยง่าย (เช่น เอททิลอะซีเตท) ผงสี พลาสติไซเซอร์ (เพิ่มความยืดหยุ่นให้แผ่นฟิลม์ไม่แตกหักง่าย) สารเพิ่มความเงาวาว สารยึดติด สารเพิ่มความเข้มข้น สารให้ความคงตัวต่อการเปลี่ยนแปลงของสีเนื่องจากรังสียูวี อายุของน้ำยาทาเล็บถ้าไม่เปิดขวดอยู่ได้ประมาณ 18-24 เดือน หรือนานกว่านั้นถ้าเก็บในที่ที่อุณหภูมิไม่สูง ไม่โดนแสงแดด
ทิปเล็กๆน้อยๆ ในการเก็บรักษา และการใช้งานผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางให้มีความปลอดภัยและเกิดประโยชน์สูงสุด
- ถ้ามาสคาราแห้งให้ทิ้งทันที อย่าเติมน้ำเพื่อทำให้มันเป็นครีมแล้วใช้ปัดทาต่อ เนื่องจากเสี่ยงต่อเชื้อแบคทีเรียปนเปื้อนในเนื้อมาสคาราและเมื่อทาที่ขนตามีโอกาสติดเชื้อที่ตาสูง ปกติบางผู้ผลิตแนะนำให้ใช้มาสคาราหลังเปิดใช้ 3 เดือนแล้วทิ้งไปเลย ไม่ต้องเสียดายถ้าเนื้อมาสคารายังไม่หมด
- อย่าใช้ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางร่วมกับผู้อื่น ตัวทดลองที่อยู่ตามเคาเตอร์ห้างสรรพสินค้ามีโอกาสปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์สูง ถ้าอยากทดลองจริงๆ ให้ขอแปรง ไม้ ฟองน้ำ พัฟฟ์ อันใหม่เสมอ
- เก็บรักษาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางและอุปกรณ์ในที่ที่สะอาด ไม่โดนความร้อนและแสงแดดเป็นเวลานานๆ ความร้อนทำให้แบคทีเรีย ยีสต์ รา เติบโตรวดเร็ว
- พิจารณาอย่างถี่ถ้วนกับผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางที่ขายตามออนไลน์ อวดอ้างสรรพคุณเกินจริง ขายราคาถูกเกินคุณสมบัติ สินค้าราคาถูกอาจเป็นของแท้แต่ป็นของค้างสต็อกเก่าใกล้หมดอายุ
ในด้านของผู้ผลิต การทำนายอายุการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางเป็นองค์ประกอบสำคัญต่อการควบคุมคุณภาพ เพื่อให้ผลิตภัณฑ์มีคุณสมบัติและให้ประสิทธิผลสูงสุดตามสูตรส่วนผสม หรือ การพิจารณาสูตรส่วนผสมใหม่ในงานของการค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ
เครื่องวิเคราะห์ความคงตัวแบบใช้แรงเหวี่ยงหนีศูนย์กลางพื่อเพิ่มอัตราเร่งให้เกิดการแยกชั้นของผลิตภัณฑ์อิมัลชัน สามารถวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางที่เป็นลักษณะครีมที่มีส่วนผสมของน้ำกับน้ำมัน เช่น มอยเจอไรเซอร์ เซรั่ม มาสคารา รองพื้น บลัชออน น้ำยาทาเล็บ แชมพู สบู่เหลว เพื่อดูการเคลื่อนตัวของอนุภาคในอิมัลชัน รูปแบบการแยกชั้น รวมถึงการทำนาย (คำนวณ) อายุการเก็บรักษาจากความเร็วของอนุภาคระหว่างวัฎภาค (phase)
บริษัท LUM GmbH เป็นผู้ผลิตเครื่องวิเคราะห์ความคงตัวแบบทั้งใช้อัตราเร่งและแบบแรงโน้มถ่วงโลกปกติโดยใช้เทคโนโลยีของตัวเองและจดสิทธิบัตรที่ชื่อ STEP Technology (Space-and-Time-resolved Extinction Profiles) ซึ่งใช้หลักการยิงแสงใกล้อินฟราเรด หรือแสงสีฟ้า ผ่านตลอดความยาวหลอดทดสอบที่มีตัวอย่างผลิตภัณฑ์อยู่ ในขณะที่อีกด้านมีเซ็นเซอร์รับแสงที่ถูกดูดซับจากอนุภาคที่กำลังเคลื่อนที่ในหลอดทดสอบ แสดงผลออกมาเป็นกราฟ Transmission Profile ณ เวลาที่ตั้งค่าไว้ในพารามิเตอร์การตั้งค่าทดสอบ ผ่านโปรแกรมที่มาพร้อมกับเครื่องที่ชื่อว่า SEPView
เครื่องวิเคราะห์การแยกชั้น การกระจายตัว ความคงตัวของอิมัลชั่นผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง ได้แก่รุ่น LUMiReader, LUMiFuge, และ LUMiSizer
รายละเอียดเพิ่มเติมโทร 095 8562473, 089 5362485 หรืออีเมล์ sales@energeticsun.tech